HASAN DÂNİŞ BEY VE GAZELLERİ

Tophane Meclisi Reisi Selanikli Ferik Saʿid Musa Hulusi Paşa’nın oğlu Hasan Dâniş Bey, 1249/1833 yılında Selanik’te doğdu. Hintli ulema ve şeyh Sibgatullah Nuri Efendi’den maddi manevi ilim tahsil eden Dâniş, farklı yerlerde memurluk kaymakamlık yaptı. Kibar mütevazı bir kişiliğe sahip Bey aynı zamanda şairdir de. Dâniş’in oğlu, Gavsî mahlasını kullanan Mahmut Şevket Özdönmez, başta Muallim Naci olmakla birlikte babasının pek çok şairin gözünde irfan sahibi kişi olduğunu belirtmektedir. Bunun yanı sıra Hatimetü’l-Eş’ar Kafile-i Şuara adlı tezkirelerde ilmi şairliği övülmektedir. Şiirlerinin yer aldığı Dîvânçe, Edirne Selimiye Kütüphanesi Türkçe Yazmalar Bölümü 2206 numarada kayıtlıdır. Eserde 2 kaside (naat), 1 terkibiibent (Kerbela Mersiyesi), 9 gazel, terciibent (sakiname) kıt’a (tarih) almaktadır. Şairin sakinamesi Kerbela Mersiyesi yayımlanmıştır. Çalışmamızın konusu Bey’in gazelleridir. Dîvânçe içerisinde toplam gazel eserinde almayıp Fatin’in Hatimetü’l-Eş’ar’ında bulunan de çalışmaya dâhil edilmiştir. klasik Türk şiiri geleneğine uygun olarak gazellerinde aşk aşkın hâllerini işlemekte; güzel sevmeyi, şarap içmeyi konu etmekte sevgilinin âşığa yüz çevirmesinden, acımasızlığından bahsetmektedir. Makalede XIX. yüzyıl şairi hayatı hakkında kısaca bilgi verilip olan gazeller, şekil muhteva açısından incelenmiş ardından bunların çeviri yazılı metinleri sunulmuştur.